Historyczne założenie urbanistyczne miasta

sprawdzony

zamknij

Oznaczenie stanu

Sprawdzony
Dane częściowo zweryfikowane; wymagają dopracowania.

Zabytek wpisany do rejestru zabytków

Lokalizacja:

Nieszawa, gmina Nieszawa, powiat aleksandrowski, województwo kujawsko-pomorskie

zobacz

Data powstania: 1460

Numer w rejestrze:

328/A z 25.11.1993

wersja oryginalna Adoptuj zabytek Mini-przewodnik

zobacz galerię (4)

Historyczne założenie urbanistyczne miasta Plan miasta na jednym z domów przy ul. 3 Maja

Piotr

Opis

Nieszawa jest miastem o specyficznej historii, miastem "wędrującym". Pierwotnie nazwa Nieszawa związana była z zamkiem, z którego do dzisiaj zachowały się jedynie pozostałości piwnic w obecnej wsi Mała Nieszawka. Władysław Jagiełło, po odzyskaniu w 1422 r. tych ziem, założył w 1425 roku osadę miejską w pobliżu innego zamku - Dybowskiego - położonego naprzeciwko Torunia. W 1431 r. osada ta zyskała prawo miejskie chełmińskie. W krótkim czasie miasto wyrosło na niebezpiecznego konkurenta handlowego Torunia i na prośbę mieszczan toruńskich zostało przeniesione w latach 1460-1462 na obecne miejsce, ok. 30 km w górę Wisły. W XVI w. Nieszawa znacznie się rozwinęła na pośrednictwie w handlu wiślanym. Od 2. poł. XVII w. notuje się upadek miasta, które posiadało prawie całkowicie zabudowę drewnianą. W latach 1822-1850 dokonano regulacji zabudowy według projektu Stanisława Zawiszy.

Zabudowa miasta rozciąga się równolegle do Wisły. Ośrodkiem miasta jest wydłużony, prostokątny rynek, który przecina główny trakt wiodący od klasztoru i folwarku franciszkanów do fary miejskiej. Z każdego naroża rynku wybiega ulica prostopadła do jego osi.

Źródło:

Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. XI, Województwo bydgoskie, z. 1, Powiat aleksandrowski, s. 11-12.

Ciekawostki, legendy, anegdoty

Podziel się z innymi legendą, anegdotą,
ciekawą historią związaną z zabytkiem.

pokaż przykład

Linki, źródła, powiązania

Podaj ciekawe internetowe i papierowe źródła informacji o zabytku.

pokaż przykład

Aplikacje dla turysty dla zabytku

Stwórz aplikacje „Dodaj alert” dla tego zabytku:

<script type="text/javascript">
  (function(){
    function alertWidgetRelic10615 () {
      var s = document.createElement('script');
      s.type = 'text/javascript'; s.async = true;
      s.src = '//otwartezabytki.pl/widgets/add_alert.js?relic_id=10615';
      var x = document.getElementsByTagName('script')[0];
      x.parentNode.insertBefore(s, x);
    }
    if (window.attachEvent) {
      window.attachEvent('onload', alertWidgetRelic10615);
    } else {
      window.addEventListener('load', alertWidgetRelic10615, false);
    }
  })();
</script>
<div id='oz_add_alert_widget'></div>

Tagi, kategorie

Kategorie: układ urbanistyczny/zespół budowlany, sakralny *, mieszkalny *, dworski/pałacowy/zamek *

Tagi miasto, prawo chełmińskie

Alerty

Wiesz, że obiekt wymaga opieki?
Zaalarmuj!

zgłoś, że zabytek nie istnieje

Ważne daty

1230 - Darowanie przez ks. Konrada Mazowieckiego Krzyżakom zamku Nieszawa, położonego w okolicy obecnej wsi Mała Nieszawka.
1425 - Założenie miasta Stara Nieszawa na lewym brzegu Wisły, obok zamku Dybów, naprzeciw Torunia.
1431 - Uzyskanie przez Starą Nieszawę prawa miejskiego chełmińskiego.
1460-1462 - Zburzenie miasta na prośbę mieszczan toruńskich i przeniesienie go na obecne miejsce, 40 kilometrów w górę biegu Wisły.
1822-1850 - Regulacja miasta wg projektu geometry Stanisława Zawiszy.
1867 - Nieszawa stała się siedzibą powiatu.
1932 - Przeniesienie siedziby powiatu do Aleksandrowa Kujawskiego.